Sanat, özellikle tiyatro sanatı, başlangıcından bugüne kadar insanların sanattan duydukları hoşlanmanın yanı sıra, görevci niteliğinden ötürü varlığını sürdürmüştür. Bu görevi de toplumsal ve kişisel sorunları ele alarak, çözüme yöneltmesidir. Güldürerek, düşündürerek ve sorgulatarak yürütmüştür bu görevini. Bu nedenle, çocuk tiyatrosu çocukların kişisel ve toplumsal konumlarını dramatik bir anlatım içinde çözümler, onların tiyatro yolu ile yaşadıkları çevreye farklı açılardan bakmaları sağlayarak, yaratıcı yanlarını ortaya çıkarmaktadır. Edilgen bir yapıdan etkin birer kişilik konumuna geçmelerine yardımcı olur.
Dengeli ve sağlıklı bir toplumun temellerinin atılmasında çocuk tiyatrolarından bu yönde yararlanmak son derece olumlu sonuçlar doğuracaktır. Bugün çağımızda çocuk tiyatrolarının büyük önem kazanmış olması, toplumsal değerinin, görevinin ve yararının bilincine varılmasındandır.
Ülkemizde çocuk tiyatrosu, gerek ödenekli gerekse de profesyonel özel tiyatrolar tarafından geleceğin seyircisini yaratma perspektifinde ele alınmaktadır. Ancak işlevsel olarak yeterli araştırmaların ve uygulama birimlerinin düzeyi bir tartışma konusudur. İyi niyetli bazı çabalara rağmen, özel çocuk tiyatrosu adı altında birçok topluluk, niteliksiz, sadece para amaçlı, yeterli eğitimden yoksun olduklarını belli eden çalışmalar yapmaktalar. Bu konularda yeterli bir etik kurul ya da var olan denetleme mekanizmaları çalışmadığı/olmadığı için istenmeyen sonuçlar ortaya çıkabilmektedir. Kolay para kazanma yöntemi olarak bakılan çocuk tiyatrosunun yanlış yapılması, bireylerin tiyatro ve sanat konusundaki etkilenimlerini çok farklı, hatalı, eksik yönlere çekmektedir. Büyük şehirlerden başlayarak, Anadolu’nun hemen hemen her şehrinde rastlayabileceğiniz “korsan” çocuk tiyatrolarını engelleyebilmek, bürokratik çabalarla beraber etkin bir seyirci müdahalesini de gerektirmektedir. Okullara “oyun bağlama” adı altında gelen tiyatrolara, bir idareci, veli ve yurttaş olarak bazı sorular sorulmalıdır. Aldıkları eğitim, referansları, oyunlarının daha önce çekilmiş olan görüntüleri gibi konular hakkında ayrıntılı dokümanlar, oyunun pedagojik açıdan uygunluğu ve gerekiyorsa çocuk psikoloğu görüşleri istenmelidir.
Velilerin çocuklarının okuduğu okulda tiyatro etkinliklerinin gerçekleştirilmesi konusunda öğretmen ve idarecilere taleplerini iletmeleri gerekmektedir. Sadece özel okullarda değil; devlet okullarında da Halk Eğitim Merkezleri ve Gençlik Merkezleri kanalıyla bu etkinliklere eğitimci ve ekip desteği sunulmaktadır. Yaratıcı drama artık okullarda “eğitici drama” başlığı altında seçmeli ders olarak okutulmaktadır. Çocuklarınıza bu alanda vereceğiniz destek; onun matematikten, fen bilgisine kadar birçok derste başarılı olmasına ve yaşamda karşılaşacağı problemlere akılcı çözümler sunmasına katkı sağlayacaktır. Çocuğun psiko-sosyal gelişimine önemli bir yardımcı olan eğitici drama; onun toplumsallaşma sürecine rahat bir “oyun alanı” sunacaktır.
Eğitimde dramanın önemini şu şekilde özetleyebiliriz;
1.İmgelem (hayal) gücünü geliştirir.
2.Bağımsız düşünebilmeyi sağlar.
3.İş birliği yapabilme özelliğini geliştirir.
4.Sosyal ve psikolojik duyarlılık yaratır.
Drama ile tiyatro çalışmaları arasındaki en temel ayrım; tiyatronun sonuç odaklı, dramanın ise süreç temelli olduğudur. Drama kursu adı altında çocuklarla belirli çalışmalar yapıldıktan sonra onların illa ki yılsonunda gösteri hazırlanması beklenmemelidir. Bu konuda yapılabilecek bir zorlama, drama eğitiminden alınması gereken verimi tersine çevirecek, çocukların sahne gösterilerine karşı negatif tutum takınmalarına neden olacaktır. Çocuklarla yapılacak olan tiyatro çalışmaları ise, belirli pedagojik yaklaşımlarla birlikte çocuğu sahneye hazırlayan sonuç odaklı olabilecek farklı bir alandır. Çocuklarla yapılacak çalışmalarda her iki alan birbirinden yararlanarak kendi özgün eğitimlerini uygular.
Bu alanlarda uzun yıllar eğitimler veren Kemal Oruç’un “Drama ve Okul Tiyatrosu” (Mitos Boyut Yayınları) ve Turgay Girgin’in dört ciltlik okul öncesi ve ilköğretimde dramayı ele alan yapıtlarını, (Dramatik Yayınları) konuya ilgi duyanlara öneririm.
Gelişmiş ülkelerde tiyatroya, dramaya ve özellikle çocuk tiyatrosuna verilen desteğin büyüklüğünü ve önemini kavradığımız zaman, bazı şeylerin daha net algılanacağını düşünüyorum.
Not: Nitelikli çocuk tiyatrolarını destekleyelim. 14 Aralık’ta Asem ve Sonsuz Sanat işbirliğinde, Atabey Organizasyon’un katkılarıyla, pedagog onaylı bir oyun olan “Kahramanlar Kumpanyası” Aydın Kültür Merkezi Hidayet Sayın Salonu’nda çocuklarla buluşacak.
Facebook Yorum
Yorum Yazın