Yaşamın ilk yıllarında, gelişim döneminin bir özelliği olarak çocuklar buldukları her nesneyi ağızlarına götürür. Bu davranış örüntüsü, onların dünyayı ve çevreyi tanımalarını sağlayan önemli yollardan biridir. Bu davranış örüntülerinden biri olan tırnak yeme davranışı da 3-4 yaşlarından itibaren başlar. 3-4 yaşlarından sonra çocuğa verilen tepkiler tırnak yeme davranışında kritik bir öneme sahiptir. Çocuğa söylenen ‘’elini ağzından çek’’, ‘’bebek gibi davranma’’, ‘’tırnağını yeme’’ şeklinde yapılan sert ikazlar çocuğun dikkatini bu davranışa daha çok odaklamasına neden olabilir. Çocukların %30’unda, ergenlerin ise %45’inde tırnak yeme davranışı görülebilir. Özellikle ergenliğe geçişle birlikte pik yapan tırnak yeme davranışı, yetişkinlikte de devam etme eğilimi gösterebilmektedir.
Çocuklarda gözlenen tırnak yeme davranışı karşısında aileler sıklıkla telaşa kapılıp, yanlış tutumlar sergileyebiliyorlar. Fakat tırnak yeme davranışının altında gözlem/taklit yoluyla öğrenmeden stres kaynaklı faktörlere kadar uzanan birçok neden bulunabilir:
Tırnak Yeme Davranışının Nedenleri
- Tırnak yeme davranışı, çoğunlukla çocuğun aile veya akran çevresinde görüp taklit yoluyla edindiği bir davranış biçimidir. Bu sebeple, öncelikle çocuğun etrafında tırnak yiyen biri olup olmadığına bakılmalıdır.
- Ebeveynleri tarafından yeterli ilgiyi, sevgiyi ve şefkati bulamayan çocuklar, bunun yarattığı gerilim, stres ve üzüntü ile baş edebilmek için tırnak yeme davranışı geliştirebilmektedirler.
- Aşırı otoriter ve baskıcı tutumlar, kurallar altında ezilme, sık sık azarlanma ve eleştiriye maruz kalma çocukların tırnak yeme davranışı geliştirmesine neden olabilmektedir.
- Çocuğun fiziksel, duygusal, cinsel istismara maruz kalması onun tırnak yeme davranışı geliştirmesine neden olabilir.
- Boşanma, ebeveyn veya sevilen birinin kaybı, kardeş doğumu/ölümü, kardeş kıskançlığı gibi ani gelişen yaşam olayları çocuklarda, yetişkinlerde olduğundan daha fazla stres ve kaygı yaratır. Bunlarla nasıl baş edebileceğini bilmeyen veya baş edemeyen çocuklarda da tırnak yeme davranışı gözlenebilir.
- Korku ve gerilim filmlerine, şiddet içeren haberlere maruz kalmak da çocuğun kaygı seviyesini artıran bir durumdur. Çocuk, hissettiği huzursuzluk ve gerginlikten kurtulmak için tırnak yeme davranışı geliştirebilir.
- Okul dönemi çocuklarında ise; başarısız olma korkusu, yüklenen fazla sorumluluklar ve beklentiler, ceza alma korkusu, akran ilişkilerinde yaşanan problemler veya güçlükler, akademik başarıya odaklı ve mükemmeliyetçi ebeveyn profili, dikkat eksikliği veya öğrenme güçlüğünün neden olduğu bazı eğitim problemleri ve öğretmen kaynaklı problemler çocukların özgüveninin düşmesine neden olabilir. Bununla başa çıkabilmenin bir yolu olarak çocukların tırnak yeme davranışı geliştirdiği gözlemlenmektedir.
Neler Yapılabilir?
- Daha küçük yaşlardaki çocuklar için yapılacak en ideal yöntemlerden biri görmezden gelmektir. Çocuğun davranışına olumlu ya da olumsuz herhangi bir tepki verilmediği zaman çocuk zamanla bu davranışı terk edebilir.
- Tırnak yeme davranışı sergileyen bir çocuğun dikkati hoşuna giden başka bir davranış veya aktiviteye çekilerek (oyun hamuru, resim, boyama vb.) odağının değişmesi sağlanabilir.
- Yapılan en büyük hatalardan biri çocuğu azarlamak, çocuğa kızmak veya eleştirmektir. Eğer çocuk sevgi, ilgi veya şefkat eksikliğinden bu davranışı sergiliyorsa veya eleştirildiği, baskıcı bir aile tutumuna maruz kaldığı için bu davranışı sergiliyorsa tırnak yeme davranışının artmasına ve devam etmesine sebep olabilir.
- Ebeveynlerin yapmaları gereken ilk şey altında yatan nedeni öğrenmektir. Sakin bir tavır ile çocuk ile konuşarak nedeni anlamaya çalışmak ardından çocukla birlikte yaşadığı soruna bir çözüm bulmaya çalışmak kendisini anlaşılmış hissetmesini sağlayacaktır.
Bütün alternatiflere rağmen tırnak yeme davranışında bir azalma göremiyorsanız, bir ruh sağlığı uzmanından destek almaktan çekinmeyin. Bir sonraki yazıda görüşmek üzere!
KAYNAKÇA: https://www.medicalpark.com.tr/tirnak-yeme-hastaligi/hg-2257
https://www.antalyapsikiyatri.com/cocuk-sorunlari-psikolog/cocuklarda-tirnak-yeme-sorunu
https://www.e-psikiyatri.com/cocuklarda-tirnak-yeme
https://www.medikalakademi.com.tr/cocuklarda-tirnak-yemenin-nedenleri-ve-tedavisi/
Facebook Yorum
Yorum Yazın