Ergenlik dönemi sosyal, duygusal, bilişsel vb. birçok gelişim alanı açısından insan yaşamının kritik dönemlerinden biridir. Bu dönemde, gelişim döneminin bir özelliği olarak ergenin ilgisi bedenine daha fazla yönelir ve bedeniyle daha fazla ilgilenmeye başlar. Duygusal olarak da daha duyarlı hale gelen gençler hissettikleri baskı, acı, öfke ve endişe gibi duyguları ifade etme imkânı bulamadıkça bazen de en iyi ifade yolu olduğunu düşündükleri için bedenlerine yönelirler. Tam da bu noktada gençler arasında yaygınlaşan, sıklığı artan ve aileleri endişelendiren bir davranış şekli karşımıza çıkıyor: Kendine Zarar Verme
Kendine zarar verme davranışı, bilinçli bir ölüm isteği olmadan, isteyerek ve amaçlı olarak, hafif veya orta düzeyde fiziksel zarar beklentisi ile yapılan ve doku hasarı ile sonuçlanan, yineleyici bir şekilde kişinin kendi bedenine yönelik girişimidir. Kendine zarar verme davranışı çoğunlukla intihar amacı taşımaz fakat intiharın bir sinyali, habercisi, bir ‘’yardım çığlığı’’ olabilir. Bununla birlikte ergenler kendine zarar verme davranışını dikkat çekme amacı ile sergileyebilirler. Altta ise bilinç dışı olarak sevilme, beğenilme ihtiyacı yatar. Tespiti anlaşılması zor olan bir davranış olan kendine zarar verme davranışında; bilek, bacak ve kollarda kesikler önemli belirtileri oluştururken yaz aylarında tercih edilen uzun kollu kıyafetler de yordayıcı bir durum olarak karşımıza çıkabilmektedir.
Kendine zarar verme davranışı çoğunlukla ergenlik döneminin bir özelliği olarak düşünülse de gençler için risk faktörü oluşturan farklı nedenler de bulunur:
- Olumsuz kendilik algısı veya beden imajı
- Aile yapısı ve ebeveyn tutumları
- Sağlıklı problem çözme ve baş etme becerilerinin eksikliği
- Psikolojik sağlamlık eşiğinin düşük olması
- Bir arkadaş grubuna ait olma veya saygınlık ihtiyacının karşılanma isteği
- Ailede psikiyatrik hastalık öyküsü
- İntihar girişimi öyküsü
- Madde kullanım öyküsü
- İstismar veya travma öyküsü
gibi faktörlerin risk faktörü olduğunu söyleyebiliriz. Bu durumu fark ettiğimizde panik veya korkuya kapılmadan olabildiğince sakin bir şekilde yapabileceklerimiz hakkında konuşmalı, çocuğumuzla bu durum hakkında iletişim kurmalıyız. Uzun vadede ise bir ruh sağlığı uzmanından destek almayı ihmal etmeyin. Bir sonraki yazımızda görüşmek üzere!
KAYNAKÇA:
https://www.pandemospsikoloji.com/kendine-zarar-verme-ve-ergen-terapisi
https://bengisemerci.com/genclerde-kendine-zarar-verme-davranisi/
Serim, B., Taş, V. B. ve Güvenir, T. (2009).Ergenlerde kendine zarar verme davranışı. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 16(1), 1-8.
Akdemir, D., Zeki, A., Ünal, Y. D., Kara, M. ve Çetin, Ç. F.(2013). Kendine zarar verme davranışı olan ergenlerde psikiyatrik belirtiler, kimlik karmaşası ve benlik saygısı. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 14, 69-75.
Facebook Yorum
Yorum Yazın