Peki Stajyer Avukatların Hali Ne Olacak?

Son günlerde gazeteciler, kuryeler gibi değişik meslek gruplarına mensup emekçilerin, emeklerinin karşılığı olan hak ettikleri ücretleri almak için verdikleri hak arayış mücadelelerini izliyoruz. Hayat pahalılığı karşısında ücretlerine yapılan zamların yeterli olmadığını, insan onuruna uygun bir yaşam sürmek için çalışmalarının gerçek karşılığı olan ücretleri almak istediklerini dile getiriyorlar. Bu haklı taleplerinin karşılığını büyük ölçüde aldıklarını görmek oldukça sevindirici. Tüm bunlar bana kendi mesleğim özelinde stajyer avukatların sorunları karşısında; stajyer avukatlar ve avukatların hep birlikte sözde kalmayan, gerçek ve uygulanabilir çözümler getirilmesi için taleplerini sonuç elde etmeye yönelik yinelemeleri gerektirdiğini düşündürdü. Hukuk fakültesinden mezun olduktan sonra farklı farklı meslekleri icra edebilirsiniz. Ancak mezunların önemli bir kısmının avukatlık mesleğini tercih ettikleri görülmektedir. Baroya kayıtlı bir avukat olarak çalışabilmeniz için, öncelikle bir yıllık zorunlu avukatlık stajınızı tamamlamanız gerekir. Yasal stajın ilk altı aylık kısmı adliyede, ikinci altı aylık kısmı da beş yıllık kıdeme sahip bir avukatın yanında yapılarak tamamlanır. Ancak çoğunlukla ilk altı aylık adliye stajı döneminde, aynı zamanda bir avukatın yanında da çalışılır.

Çünkü adliye stajı dönemi imza atma yükümlülüğünü yerine getirmekten çok da ileriye gitmemekte, oldukça verimsiz geçmektedir. Stajyer avukat sayısının fazla olması sebebiyle, yanında staj yapabileceğiniz bir avukat bulmak dahi zorlaşmıştır. Av-Sen Avukatlar Komisyonu’nun 2021 yılı Avukatlık Staj Değerlendirme Raporu’na göre, 32 ilden 200 stajyer avukatın katıldığı araştırmada gelen cevaplara göre yalnızca %9 tamamen yeterli dosya ve iş çeşitliliği görebildiğini belirtmiştir. Bunun yanı sıra avukatın karşısındaki stajyer avukattan meslektaş adayı olduğunu gözetmeden; şahsi işlerini yaptırması, çay-kahve servisi veya sekreterlik işleri gibi mesleki faaliyet ile ilgisi olmayan bir takım işleri yapmasını istemesi ile de karşılaşılmaktadır. Stajyer avukatlar hiç ya da çok az ücret karşılığında sigortaları olmaksızın, mesleki bilgi ve tecrübe kazanmak için uzun saatler boyunca çalışmaktadırlar. Av-Sen’in raporuna göre stajyer avukatlardan %26,5’i yaptıkları çalışma karşılığında hiçbir ücret almadan çalıştığını belirtmiştir. Avukat Hakları Grubu’nun Stajyer Avukatların Yaşadığı Sorunlar ve Çözüm Önerileri Raporu da, stajyer avukatların en önemli ve gerçek sorunlarından birinin ücret konusu olduğuna dikkat çekmiştir. Raporda Avukatlık Kanunu’nun hiçbir maddesinde stajyer avukata ücret ödenmeyeceğinin yazılmadığını, Avukatlık Kanunu’nun 11. maddesinin stajyer avukatlar aleyhine olacak şekilde geniş yorumlandığını belirtmiştir. Yine raporda diğer sorunlar ve çözüm önerileri başlıklar halinde sıralanmıştır. Yasal staj dönemi boyunca stajyer avukatların sigortalı olarak bir başka işte çalışması da mümkün değildir. Yasal staj işlemlerini başlatmak ve stajınızı tamamladıktan sonra avukatlık ruhsatnamesini almak üzere başvurmak için de masraf yapmanız gerekmektedir. Düşünün ki hukuk fakültesi gibi zor bir bölümden mezun olmuş, 20’li yaşlarının başlarında, günde en az sekiz saat çalışma yapan bir genç olarak; sigortasız çalışıyor ve hiç ya da harçlık denebilecek kadar az bir ücret karşılığında bu çalışmaları yapıyorsunuz. Artık öğrenci değilsiniz, sizden çalışmanız ve sorumluluk almanız bekleniyor; çalışıyorsunuz ama kiranızı, faturalarınızı ve diğer temel ihtiyaçlarınızı karşılayacak kadar dahi gelir elde edemiyorsunuz. Meslek içerisinde bu sorunları konuşan, sorunlara ilişkin çözüm önerileri sunanlar var. Ancak tüm bu sorunları birebir yaşayan stajyer avukatların sesini en çok ve en etkili olacak biçimde çıkarması gerektiğine inanıyorum. Bugüne kadar böyle geldiği için, bundan sonra böyle gitmesi gerekmiyor. Avukatlar olarak yargının üç kurucu unsurundan biriyiz. Ağırlığı olan ve saygın, ancak bir o kadar zor bir meslek icra ediyoruz. Böyle bir mesleğin adayları olarak önce kendi hakkınızı talep etmekten geri durmayın. Stajyer avukatların şartlarının iyileştirilmesi, muhakkak ki avukatlık mesleğinin ve adalet sisteminin gelişerek iyileşmesine de katkı sunacaktır.