TEKNOLOJİ BAĞIMLILIĞI

Bağımlılık; bir madde ya da davranışı kullanmayı bırakamama veya kontrol edememe şeklinde tanımlanabilmektedir. Bireyler sigara, alkol, uyuşturucu madde gibi birçok şeye bağımlılık geliştirebilirler fakat bu durum, bireylerin yalnızca bu maddelere bağımlılık geliştirebileceği anlamına gelmez. Bunlara ek olarak yeme bağımlılığı, televizyon bağımlılığı, alışveriş bağımlılığı gibi somut fiziksel bir maddeye dayanmayan pek çok bağımlılık türü de görülebilir. Teknoloji bağımlılığı da fiziksel bir maddeye dayanmayan bağımlılık türlerinden biridir.

Teknoloji bağımlılığı; Teknoloji ve internetin bilinçli olmayan, kontrolsüz bir şekilde kullanımına bağlı olarak ortaya çıkan davranışsal bağımlılıklar, oyun oynama bozukluğu, kumar oynama bozukluğu, sosyal medyanın ve akıllı telefonun aşırı kullanımı gibi aşırı bağımlılık yapıcı alt davranışlarla kendisini gösteren bağımlılık türü olarak tanımlanır. Teknoloji kullanımı özellikle son yıllarda çocuk ve gençler arasında hızla artıyor. Ebeveynlerin telefonu ve tabletleri yemek yedirebilmek amacıyla kullanması, misafirliğe gidildiğinde oyalanma amacıyla telefon ve tabletlere başvurulması çocuklarda; ergenlerde ise gelişim döneminin getirdiği ruhsal ve duygusal dalgalanmalar, duygusal ihtiyaçların karşılanma çabası, kimlik arayışı, gruba ait olma isteği gibi sebeplerle birlikte pandemi döneminde eve kapanmalarla telefon ve bilgisayarlarla geçirilen sürenin artması gibi durumlar telefon ve tabletleri adeta gençlerin bir uzvu haline getirmiş durumda.

Teknoloji bağımlılığının henüz sınırları kesin olarak belirlenmiş kriterleri olmamakla birlikte; gün içerisinde telefondan çok uzun süreler ayrı kalamama, gün içerisinde zihnin sürekli telefon, tablet ve bilgisayar ile meşgul olması, karşı konulamaz şekilde telefon, tablet ve bilgisayar ile ilgilenme isteği, belirlenen saatte teknolojik aleti bırakamama ve harcanan zamanın sürekli artması ve günlük aktivitelerin bu sebeple ihmal edilmesi gibi durumların teknoloji bağımlılığına işaret ettiğini söyleyebiliriz. Peki ne yapmalıyız?

1. Öncelikle teknoloji bağımlılığının bir sonuç olduğunu bilmeli ve altında yatan nedenlere odaklanmalıyız. ‘’Çocuğum hangi ihtiyacını gidermek için teknolojiye yöneliyor?’’ Bu sorunun cevabını vermekle başlayabiliriz.
2. Çocuklarınızı arkadaşları ile doğal yollardan görüşmeleri için yönlendirin, akran grupları içerisinde sosyalleşmesini sağlayın.
3. Çocuklarınızı yetenek ve ilgi alanlarına uygun spor dallarına yönlendirin.
4. Çocuğunuzun arkadaşlık ilişkilerini destekleyin, onları bir araya getirecek aktivite planlayın.
5. Çocuğunuzun bilgisayar kullanımını kontrol edin ve sanal ortamdaki arkadaşlarını tanıyın.
6. Bilgisayarlarınızda güvenli internet uygulamalarının olmasına özen gösterin.
7. Çocuğunuzla birlikte vakit geçirin. Keyif alabileceğiniz aktiviteler planlayın.

Tüm öneri ve önlemlere rağmen yaşadığınız problemi aşamadığınızı veya yol kat edemediğinizi hissediyorsanız bir ruh sağlığı uzmanına başvurmaktan çekinmeyin. Hepinize iyi haftalar. Bir sonraki yazımızda görüşmek üzere!

KAYNAKÇA: Ektirincioğlu, C., Arslantaş, H. ve Yüksel, R. (2020). Ergenlerde çağın hastalığı: teknoloji bağımlılığı. Arşiv Kaynak Tarama Dergisi, 29(1), 53-64.

https://www.yesilay.org.tr/tr/bagimlilik/teknoloji-bagimliligi?gclid=CjwKCAiAz--OBhBIEiwAG1rIOrtLRv0RtjAk7WzghKAI14X0w9QSrRdXxex2eSrlUg4UQDPMUOZxoBoCSPAQAvD_BwE