Değerli Aydın Kritik okurları. Bu yazımızda Covid-19 geçirdikten sonra ev dezenfeksiyonu yapılmalı mı? sorusunu yanıtlayacağız. Son 3 haftadır firmamıza gelen dezenfeksiyon talepleri arttı. Bunun sebebi elbette ki vaka sayılarının ilimizde artış göstermesi. Yakın çevremdeki insanların soruları da artmaya başladı. “Dezenfeksiyon yaptırmalı mıyım? Dezenfeksiyonu yaptırmadan önce temizlik yapmalı mıyım? Dezenfeksiyon yaptırmak gerçekten işe yarıyor mu?” Sorularını sıkça duyar hale geldim. Tüm bu sorulara bu yazımın cevap olacağını düşünüyorum.
Takip eden okurlar bilir. Nisan ayındaki ilk köşe yazımın başlığı “Doğru Dezenfekte Ediyor muyuz?” idi. O yazımda dezenfeksiyonu tanımlamıştım. Kopukluk olmaması adına tekrar tanımlayalım. Dezenfeksiyon; patojen yani hastalık yapıcı mikroorganizmaların, hastalık yapamayacak düzeye kadar indirilmesi (öldürülmesi) işlemidir. Bu işlemde mikroorganizmalar tamamen ortadan kaldırılmaz. Tamamen ortadan kaldırma işlemine sterilizasyon denir. Mikroorganizmaları hastalık yapamayacak seviye indirmek işlemi yeterli bir işlemdir.
Covid sonrası dezenfeksiyon gerekli mi?
Bunu size kendi tecrübemle anlatayım. Tam 1 yıl önce Covid-19’a yakalandım. O zaman aşı da yoktu üstelik. Neyse ki evde atlattım. Ateş ve bel ağrısı ile kendini gösteren hastalık sırt ağrısı, göğüs ağrısı ve koku kaybıyla karakterizeydi bende. Sonrasında ilk işim evi dezenfekte etmek oldu. Hastalık boyunca kendimizi iyi hissettiğimiz sürece eşimle birlikte ortak alanlarda temizlik yaptık. 1/10 oranında çamaşır suyu-su karışımıyla kapı kolları, kumanda, anahtar (lamba açma kapama düğmesi) vs gibi ortak kullanılan malzemeler ile tuvaletleri temizledik. Her gün evi bolca havalandırdık. Çamaşırları en az 60 derece de bulaşıkları ise 90 derece de makine de yıkadık. Karantina süremiz biter bitmez evi dezenfekte ettirdik ve ardından temizlik firmasını çağırdık.
Yukarı da benim neler yaptığımı anlattım. Bazı arkadaşlar soruyor “Zaten covid geçirdik dezenfekte etmek ya da ettirmek zorunda mıyız?” Öncelikle şunu söyleyeyim. Hiçbir konuda zorunluluğunuz yoktur. Aşı olma konusunda bile devlet zorunluluk getirmedi. Dezenfeksiyon da aşı gibi bilimin ışığında yapılması doğru olan ancak tercihi kişiye bağlı bir durumdur. Ancak biz toplum olarak sıcakkanlı insanlarız. Covid-19 ile enfekte olmuş kişiye geçmiş olsuna gidip covid-19 bulaşan bir toplumda, karantina biter bitmez geçmiş olsuna gelen akraba ya da komşu olma ihtimali yüksektir. Ya da çocuğa bakmaya gelen büyükanne ya da bakıcı. Örnekleri çoğaltabiliriz. Covid-19 virüsü cansız ortamda bir süre canlı kalabilmektedir. ABD Hastalık Kontrol Merkezi(CDC) Covid 19 virüsünün yüzeyde kalma süresinin malzemenin cinsine göre birkaç saatten birkaç güne kadar değiştiğini belirtiyor. Son yapılan bazı araştırmalar virüsün plastik yüzeylerde 5 gün, cam üzerinde 4 gün, çelik yüzeylerde 48 saat, alüminyum yüzeylerde 2-8 saat, kağıt üzerinde 4-5 gün, ahşap zeminlerde 4 gün, plastik eldivenlerin üzerinde ise 8 saat canlılığını koruduğunu göstermektedir. Tüm bu veriler ışığında kendimiz antikor üretmiş olsak bile evi dezenfekte ettirmeden eve kimseyi kabul etmememiz gerekmektedir. Buna eve temizliğe gelen temizlik şirketi ya da gündelikçi diye tabir edilen temizlik çalışanı da dahildir.
Önce dezenfeksiyon mu, temizlik mi yaptırılmalı ?
Nisan ayında yazmış olduğum köşe yazımda belirttiğim gibi; yüzey dezenfeksiyonunda yüzey önce organik kir ve artıklardan sabunlu (deterjanlı) su yolu ile temizlenmelidir. Organik kir ve artıklar dezenfektan veya steril ajanların etkinliğini engellediğinden yeterli temizlik yapılmadan yapılacak dezenfeksiyon işlemi istenilen sonucu sağlayamaz. Dezenfeksiyon tek düze yapılmaz. Çünkü dezenfeksiyonu etkileyen faktörler vardır. Mikroorganizmaların tipi, sayısı, doğal direnci, lokalizasyonu, dezenfektanın gücü, yoğunluğu, temas süresi, ortamın fiziko-kimyasal özellikleri, biyofilm varlığı, malzeme ve yüzeylerin özelliği gibi. Ve tüm bu engeller dezenfektanın etkinliğini azaltır. Bu yüzden önce mekanik temizlik yapmak (sabunlu su gibi) bu engelleri ortadan kaldıracaktır.
Şimdi diyeceksiniz ki” hem böyle diyorsun hem de temizlik şirketini çağırmadan önce dezenfeksiyon yaptırmamızı söylüyorsun”. Evet doğru. Çünkü temizliğe gelecek olan kişi ya da kişiler yüzeylerden enfekte olabilirler. İşte bu yüzden kendimizi iyi hissettiğimiz sürece ortak kullanılan yerleri çamaşır suyuyla temizledik. Organik kirler ve artıklardan arındırdık. Sonrasında evi dezenfekte ettirdik. Çünkü en fazla bulaş ortak kullanılan alanlardan olmaktadır. Tüm bu işlemlerden sonra minimum bulaş riskiyle temizlik firması tarafından evimiz temizlendi.
Sizin de Covid sonrası evinizi dezenfekte ettirmenizde fayda var. Dezenfeksiyon işlemini kendiniz en azından ortak kullanım alanlarındaki kaba temizliği yaptırdıktan sonra yaptırın ve temizlik çalışanlarını tüm bu işlemlerden sonra çağırın. Unutmayın sağlık ve temizlik çalışanları pandemi boyunca hep en riskli grupta yer aldılar. Başkalarını riske atmayın. Dezenfeksiyon işlemini ise beyaz eşya teknik servislerine değil belgeli, ruhsatlı ve profesyonel ilaçlama firmalarına yaptırın. Son olarak gündelikçi diye tabir edilen temizlik çalışanlarını sigortasız çalıştırmayın. Sağlıklı ve güvenli günler dileğiyle…
Facebook Yorum
Yorum Yazın